De politie in Frankrijk verbood zaterdag protesten tegenover de Nationale Vergadering in Parijs na een tweede nacht van geweld over het ontduiken van een parlementaire stemming door de regering over impopulaire pensioenhervormingen.
De revisie van president Emmanuel Macron zal de standaard pensioenleeftijd met twee jaar verhogen tot 64 jaar, wat volgens de regering essentieel is om ervoor te zorgen dat het systeem niet failliet gaat.
Nadat de regering het plan donderdag bij decreet had goedgekeurd, waarbij de Tweede Kamer werd omzeild, dienden rivaliserende oppositiepartijen twee afzonderlijke moties van wantrouwen in, die maandagmiddag worden besproken, maar die naar verwachting ook zullen mislukken.
Waarom heeft de politie protesten verboden?
De Parijse politie zei dat het verbod rond de Place de la Concorde, tegenover het gebouw van de Nationale Assemblee, evenals de beroemde winkelstraat Champs Elysees van de stad, werd bevolen vanwege „ernstige risico’s van verstoring van de openbare orde“.
Spontane bijeenkomsten in de buurt van het parlement op donderdag- en vrijdagavond hadden geleid tot botsingen tussen enkele demonstranten en veiligheidstroepen, waaronder honderden arrestaties.
De politie gebruikte traangas en waterkanonnen om demonstranten uiteen te drijven en op een gegeven moment op vrijdag gooide een woedende menigte een beeltenis van Macron in een vreugdevuur onder gejuich van anderen.
Parijs was niet de enige Franse stad die getuige was van geweld tegen de pensioenhervorming. In de zuidoostelijke stad Lyon probeerden demonstranten in te breken in een stadhuis en het gebouw in brand te steken. Meer dan 30 mensen werden gearresteerd.
Wat nu voor de protestbeweging?
De hoop op rust in Parijs was zaterdag van korte duur. Tientallen studenten en activisten marcheerden door de Forum des Halles winkelcentrum, luid zingend en rode rook uitblazend.
Vakbonden zeiden dat ze in plaats daarvan het belangrijkste protest in Parijs zouden houden Place d’Italie vanaf ongeveer 18.00 uur lokale tijd (1700 GMT).
Er vonden overwegend vreedzame marsen plaats in verschillende andere Franse steden, waaronder Marseille, Montpellier en Nantes – waar op een bordje ‘Dood aan de koning’ stond, schijnbaar verwijzend naar Macron.
„We zijn het zat“, vertelde Ariane Laget, die meedeed aan een protest in het kleine zuidelijke stadje Lodeve, aan het Franse persbureau AFP. „We hebben het gevoel dat we onder de voet worden gelopen en niemand luistert.“
Een brede alliantie van de belangrijkste vakbonden van Frankrijk heeft gezegd dat het leden zal blijven mobiliseren om te proberen de veranderingen om te buigen.
Sommige vakbonden bevalen arbeiders om hun voortdurende stakingen voort te zetten, waardoor onder andere de hogesnelheids- en regionale treindiensten dit weekend zwaar werden getroffen.
De gemeentelijke afvalophalers van Parijs hebben hun actie voortgezet en tegen vrijdag lag naar schatting 10.000 ton afval op straat.
Op sommige Franse luchthavens zal maandag bijna een derde van de vluchten worden geannuleerd als gevolg van stakingen, voorspelden vakbondsleiders.
De CGT-vakbond zei dat haar leden vrijdagavond de olieraffinaderij TotalEnergies in Normandië hadden gesloten. Een soortgelijke blokkade van een raffinaderij in Zuid-Frankrijk begon eerder op de dag.
Donderdag, de negende sinds half januari, staat ook een dag van landelijke vakbondsactie op het programma.
Publieke vijandigheid niet genoeg om plannen te vernietigen
Het verzet tegen de pensioenhervorming was al groot, volgens peilingen was tweederde van de Franse bevolking tegen het plan.
Maar de plotselinge stap om een parlementaire stemming te vermijden, met een beroep op het controversiële artikel 49.3 van de grondwet, veroorzaakte niet alleen publieke verontwaardiging, maar ook kritiek onder de politieke klasse.
In het parlement volgende week hopen wetgevers van de oppositie voldoende steun te krijgen om het kabinet omver te werpen bij de stemmen van wantrouwen en de wet in te trekken.
Maar het kabinet van premier Elisabeth Borne zal naar verwachting grotendeels overleven.
De motie zou steun nodig hebben van ongeveer de helft van de groep rechtse Republikeinen van de oppositie, een scenario dat als hoogst onwaarschijnlijk wordt beschouwd. Ze zouden ook de gedeelde steun nodig hebben van de machtige extreemlinkse en extreemrechtse facties in de Nationale Assemblee.
Macron plaatste de pensioenhervormingen vorig jaar centraal in zijn herverkiezingscampagne.
Terwijl zijn regering betoogde dat Frankrijk zich moest schikken naar zijn Europese buren, waar de pensioengerechtigde leeftijd doorgaans hoger is, zeggen critici dat de veranderingen oneerlijk zijn voor mensen die vanaf jonge leeftijd in fysiek zware banen werken en voor vrouwen die hun loopbaan onderbreken om kinderen groot te brengen.
De onrust doet denken aan de gele hesjesprotesten die eind 2018 uitbraken over hoge brandstofprijzen, waardoor Macron gedwongen werd een gedeeltelijke ommezwaai te maken op het gebied van een koolstofbelasting.
Macron had ook pensioenhervormingen gepland voor zijn eerste ambtstermijn als president, maar moest op het idee terugkomen en voerde vorig jaar campagne met een belofte om de klus te klaren.
mm/msh (AFP, AP, Reuters)
dw En
