Opmerking van de uitgever: Frida Ghitis, (@fridagitis) een voormalig CNN-producer en correspondent, is columnist over wereldzaken. Ze is een wekelijkse opiniemaker voor CNN, een bijdragende columnist voor The Washington Post en een columnist voor World Politics Review. De standpunten die in dit commentaar worden geuit, zijn haar eigen. Bekijk meer opinie op CNN.
CNN
—
Toen het Internationaal Strafhof (ICC) vrijdag aankondigde dat het arrestatiebevelen had uitgevaardigd voor de Russische president Vladimir Poetin en een andere belangrijke Russische functionaris voor beschuldigingen in verband met een vermeend plan om duizenden Oekraïense kinderen met geweld naar Rusland te deporteren, plaatste het in feite ook de naam van Poetin op een korte lijst naast enkele van de meest meedogenloze leiders die de wereld sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft gezien. Daarmee werd hij voor de hele wereld – inclusief het Russische volk – gebrandmerkt als een internationale paria, mogelijk schuldig aan historisch grove misdaden.
De woordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, noemde de stap van het ICC „schandalig en onaanvaardbaar“, en wees de aanhoudingsbevelen af ​​als „nietig“ voor Rusland. Maar het lijdt geen twijfel dat dit een verbluffende, historische reputatieslag is, niet alleen voor Poetin maar ook voor het moderne Rusland.
Slechts drie zittende staatshoofden zijn tijdens hun ambtsperiode geconfronteerd met ICC-aanklachten. De andere twee waren wijlen de Libische leider Moammar Gadhafi en de voormalige president van Soedan, Omar al-Bashir, beiden beschuldigd van gruwelijke misdaden tegen hun eigen volk.
Rusland is geen Libië of Soedan, beide verarmde ontwikkelingslanden die amper uit de koloniale overheersing komen. Rusland is een van de landen die in de Tweede Wereldoorlog het Duitsland van Hitler hebben helpen verslaan. Het is een ooit trotse natie die is voortgekomen uit de wereldoorlog en later uit het communisme, met enorme natuurlijke hulpbronnen, een hoogopgeleide bevolking en een drive om een ​​bloeiende democratie te worden. Het stond voor veel uitdagingen, maar had een veelbelovende toekomst.
Toen kwam Poetin, uitgekozen door zijn voorganger Boris Jeltsin en vervolgens meer dan 20 jaar geleden tot president gekozen, die de democratie blok voor blok ontmantelde, zijn greep op de macht verstevigde en de democratische aspiraties van het land verpletterde nog voordat hij zijn meedogenloze, niet-uitgelokte invasie van Oekraïne lanceerde.
Poetin is nu een beschuldigde – niet veroordeelde – oorlogsmisdadiger. Volgens de meeste verhalen geniet hij de steun van de meeste Russen. Misschien geeft dit een aantal van hen reden tot heroverweging. Maar op een dag zal het Russische volk verder kijken dan de propaganda die ze hebben gekregen, en ze zullen de gruwel begrijpen van wat er in hun naam is gepleegd.
Er is bijna geen kans dat Poetin binnenkort voor een ICC-tribunaal in Den Haag komt te staan. Zoals Peskov in zijn verklaring herhaalde, erkent Rusland de jurisdictie van het ICC niet, en zolang Poetin president is, zal hij waarschijnlijk vrij blijven. Maar tenzij hij voor de rechtbank komt en er op de een of andere manier in slaagt zijn naam te zuiveren – een uitkomst die dubbel onwaarschijnlijk is – zal hij voor altijd het brandmerk dragen van een beschuldigde oorlogsmisdadiger.
Poetin wordt samen met Maria Lvova-Belova, zijn ‚Commissaris voor de Rechten van het Kind‘, nu formeel beschuldigd van het overtreden van het oorlogsrecht door Oekraïense kinderen met geweld weg te halen en naar Rusland te deporteren. In de woorden van het ICC zijn ze „naar verluidt verantwoordelijk voor de oorlogsmisdaad van de onwettige deportatie van bevolking (kinderen) en die van de onwettige overdracht van bevolking (kinderen) uit bezette gebieden van Oekraïne.“ Het arrestatiebevel stelt dat er „redelijke gronden zijn om aan te nemen dat de heer Poetin individueel strafrechtelijk verantwoordelijk is voor de bovengenoemde misdaden“.
Voorlopig concentreert het ICC zich nauw op slechts één, maar bijzonder gruwelijk en wreed aspect van de Russische Oekraïne-campagne. Rusland heeft naar verluidt kinderen uit Oekraïne verwijderd en in herplaatsingskampen in Rusland en in Russische huizen geplaatst. Lvova-Belova heeft een belangrijke rol gespeeld bij de uitvoering van het beleid, dat niet in het geheim wordt gevoerd. Sterker nog, zij publiekelijk bedankte Poetin omdat ze het haar mogelijk heeft gemaakt om persoonlijk een kind te adopteren uit Donbas, een door Rusland bezet gebied in Oekraïne.
De Russische regering beweert dat het allemaal praktisch een humanitaire actie is, gericht op het redden van Oekraïense kinderen in een oorlogsgebied. Volgens het ICC is het een schending van de Geneefse Conventies. ICC-aanklagers, Oekraïense autoriteiten en groepen die zich richten op het lokaliseren van de kinderen zeggen dat het deel uitmaakt van Poetins gezamenlijke inspanning om de natie van Oekraïne uit te wissen. Amerikaanse en Europese functionarissen zeggen dat de kinderen tijd doorbrengen in een netwerk van tientallen kampen waar ze politieke heropvoeding ondergaan, een poging om ze tot Russische staatsburgers te maken.
Oekraïense ouders proberen wanhopig hun kinderen terug te krijgen.
Karim Khan, hoofdaanklager van het ICC, zei dat de daden die in het arrestatiebevel worden genoemd, „de intentie aantonen om deze kinderen permanent uit hun eigen land te verwijderen“.
Dit zijn slechts de eerste twee arrestatiebevelen voor slechts één aspect van de Russische aanval op Oekraïne. Het kantoor van Khan zei dat ze op zoek zijn naar meer verdachten en meer arrestatiebevelen zullen uitvaardigen als het bewijsmateriaal dit rechtvaardigt.
Er is goede reden om meer te verwachten. Oekraïense functionarissen en verschillende organisaties hebben nauwgezet gedocumenteerd wat volgens hen niet alleen oorlogsmisdaden zijn, maar ook misdaden tegen de menselijkheid, in de verwachting dat er uiteindelijk een afrekening zal komen.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky verwelkomde het nieuws. In zijn nachtelijke update aan de natie op vrijdag noemde hij de stap van het ICC „een historische beslissing die zal leiden tot historische verantwoordelijkheid“.
Zelensky zegt dat Oekraïne al 16.000 individuele gevallen van gedwongen deportaties van kinderen heeft geregistreerd, maar het volledige aantal, merkte hij op, is waarschijnlijk veel hoger. „Zo’n criminele operatie“, verklaarde hij, „zou onmogelijk zijn geweest zonder het bevel van de hoogste leider van de terroristische staat.“
Daarmee bedoelde hij Poetin.
Het vermogen van Poetin om te reizen is nu ernstig beperkt, aangezien meer dan 120 landen die het Statuut van Rome tot oprichting van het ICC hebben ondertekend, hem nu moeten arresteren als hij voet op hun grondgebied zet. ICC President Rechter Piotr Hofmanski zei dat de landen „verplicht zijn om arrestatiebevelen door de rechtbank uit te voeren“.
Poetin denkt misschien dat hij nooit gearresteerd kan worden; zou nooit in Den Haag terecht kunnen komen. Maar een kleine schurkengalerij van oorlogsstokers uit de 20e eeuw, monsters voor veel van hun mensen en hun buren, gingen van een volkomen veilig gevoel in hun paleizen naar een tribunaal in Den Haag nadat ze thuis de macht hadden verloren.
Of Poetin nu wel of niet in de boeien wordt geslagen, zijn plaats in de geschiedenis is nu veilig in de donkerste pagina’s van bloedbaden en wanbestuur.
