Jarenlang hebben de chemicaliën die in haarlak en koelkasten worden gebruikt grote schade aangericht aan de ozonlaag, de beschermende laag die ons beschermt tegen de schadelijke ultraviolette straling van de zon. Maar pas in 1974 begonnen mensen het op te merken.
Dat was het jaar waarin de Mexicaanse wetenschapper Mario Molina een onderzoeksartikel publiceerde waaruit bleek dat chloorfluorkoolwaterstoffen – veel gebruikt in koelkastkoelvloeistoffen, spuitverf, deodorantsprays en andere spuitbussen – de ozonlaag aantasten. De gevolgen waren verschrikkelijk, want zonder de ozonlaag om ons tegen de zon te beschermen, zou onze planeet niet bewoonbaar zijn. Zijn onderzoek hielp bij het veranderen van het wereldwijde milieubeleid.
Ter ere van Molina’s baanbrekende inspanningen om een milieuramp te bestrijden, wijdde Google zijn Doodle aan Molina op de 80ste verjaardag van de Nobelprijswinnende wetenschapper.
Molina, geboren op 19 maart 1943 in Mexico-Stad, voelde zich op jonge leeftijd aangetrokken tot de wetenschap en veranderde een badkamer in zijn huis in een geïmproviseerd laboratorium voor zijn scheikundesets.
„Ik was al gefascineerd door wetenschap voordat ik naar de middelbare school ging“, schreef Molina in een biografie op de site van Nobel. „Ik herinner me nog mijn opwinding toen ik voor het eerst naar paramecia en amoeben keek door een nogal primitieve speelgoedmicroscoop.“
Nadat ze op 11-jarige leeftijd naar een Zwitserse kostschool was gestuurd, keerde Molina terug naar Mexico om chemische technologie te studeren aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico voordat ze in 1972 een doctoraat in de fysische chemie behaalde aan de Universiteit van Californië, Berkeley.
Een jaar later, toen hij samenwerkte met F. Sherwood Rowland van de Universiteit van Californië in Irvine, ontdekte Molina dat CFK’s in de hogere atmosfeer konden worden afgebroken door ultraviolette straling, waarbij chlooratomen vrijkwamen, die ozonmoleculen vernietigen. Hun bevindingen werden in 1974 gepubliceerd in het tijdschrift Nature.
Hun bevindingen werden aan de kaak gesteld door industrieën die afhankelijk zijn van CFK’s, waarbij de directeur van een bedrijf beweerde dat de theorie van het paar „georkestreerd was door het Ministerie van Desinformatie van de KGB“. Maar in 1985 ontdekten Britse onderzoekers een enorm gat in de ozonlaag boven Antarctica.
Die bevinding bracht regeringen over de hele wereld ertoe om in de jaren tachtig samen te komen en een verdrag te ondertekenen, het Montreal Protocol genaamd, om het gebruik van ozonbeschadigende stoffen geleidelijk af te schaffen. Het tijdschrift Science noemde het akkoord „de meest succesvolle internationale inspanning om klimaatverandering en aantasting van het milieu te bestrijden“.
Voor hun werk deelden Molina en Rowland in 1995 de Nobelprijs voor Scheikunde met Paul J. Crutzen van het Max Planck Instituut in Duitsland. Bij de bekendmaking van de prijs zei de Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen: „De drie onderzoekers hebben bijgedragen aan onze redding van een wereldwijd milieuprobleem dat catastrofale gevolgen zou kunnen hebben.“
In 2013 kende president Barack Obama Molina de Presidential Medal of Freedom toe, de hoogste burgerlijke onderscheiding in de VS.
Molina stierf in 2020 op 77-jarige leeftijd aan een hartaanval.
