De EU-leiders willen concurrentievermogen

De EU wil niet achterblijven in de internationale concurrentie. Vooral bondskanselier Scholz oefent tijdens de top in Brussel druk uit op de economie. Maar om het concurrentievermogen te garanderen, heb je geld nodig – en actie.

Deze EU-top bracht een duidelijk engagement met zich mee voor de voltooiing van de kapitaalmarkten en de bankenunie. Op Europees niveau is er een enorm financieel volume dat eindelijk geactiveerd moet worden met het oog op hernieuwbare energie, digitalisering of geopolitieke crises. Daarom is er behoefte aan standaardisatie van de Europese kapitaalmarkten, ook naar de mening van bondskanselier Olaf Scholz.

De kanselier legde uit dat de onvoldoende ontwikkelde kapitaalmarkt in Europa waarschijnlijk de belangrijkste reden is waarom de groeidynamiek in Europa niet zo groot is als op andere plaatsen in de wereld. Hij verwees naar de VS. “Het punt is dat we de zeer omvangrijke spaardeposito’s en beleggingen gebruiken om de groei in de particuliere sector te financieren”, zegt Scholz. „En als we dat niet doen, zal er niet genoeg geld zijn voor grote projecten.“

Taken voor de komende Europese Commissie

De 27 staatshoofden en regeringsleiders willen de kwestie in juni opnieuw bespreken. Ze gaven de Europese Commissie ook de opdracht om concrete voorstellen te ontwikkelen voor het oplossen van veel nog onopgeloste vragen. Dit omvat de Europese harmonisatie van het insolventierecht of een aanpassing van de belastingstelsels, maar ook het toezicht op de financiële markten of de bescherming van bankdeposito’s.

Dit zullen vooral taken zijn voor de komende Europese Commissie na de Europese verkiezingen in juni. Net als de kwestie van de handelsovereenkomsten, waar er eindelijk meer moet gebeuren. Op de top hadden velen kritiek op het feit dat er bijvoorbeeld geen vooruitgang werd geboekt op het gebied van de vrijhandelsovereenkomst Mercosur, zoals Scholz op de slotpersconferentie zei.

Als Duitse bondskanselier maakte hij het ook heel duidelijk: “We hebben het handelsbeleid aan de Commissie gegeven als een kernbevoegdheid van de Europese politiek, niet zodat er geen overeenkomsten worden gesloten, maar zodat er meer overeenkomsten worden gesloten.” Als het gevolg is dat er over te veel overeenkomsten wordt onderhandeld voor tien of zelfs twintig jaar en niet worden afgerond, dan zou dat een probleem zijn.

Ook op de agenda: Oekraïne en het Midden-Oosten

Tijdens deze top werd ook besloten tot nieuwe sancties tegen het Iraanse raket- en droneprogramma. Zij willen vooral optreden tegen het omzeilen van de reeds bestaande strafmaatregelen.

Een ander onderwerp was Oekraïne, dat zich steeds meer in het defensief bevindt. Het is nu belangrijk om het land snel te helpen, vooral met luchtafweer, zoals bondskanselier Scholz nogmaals benadrukte. Hij vond in ieder geval een aantal van zijn collega’s bereid om te luisteren – zoals de Nederlander Mark Rutte, die zeer waarschijnlijk de volgende secretaris-generaal van de NAVO wordt. “Het is absoluut noodzakelijk om meer te doen”, benadrukte Rutte. „Ik ben heel blij dat Duitsland nog een ‚Patriot‘-systeem wil leveren, naast alles wat al is geleverd.“ De VS en Groot-Brittannië doen al veel, maar Duitsland is de absolute nummer één in de EU als het gaat om wapenleveranties. De komende dagen zullen we bespreken hoe andere landen meer kunnen doen. ‘Patriotten’ zijn uiteraard de eerste keuze voor de Oekraïense luchtverdediging. Maar er zijn alternatieven die niet zo goed zijn, maar wel effectief’, aldus het Nederlandse regeringshoofd.

In zijn videoboodschap aan de deelnemers aan de top noemde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky ook verschillende systemen die alternatieven zouden kunnen zijn voor ‘Patriot’-batterijen. Maar nu is luchtverdediging nodig. Of en hoe aan deze behoefte kan worden voldaan, zal ook het onderwerp zijn van de speciale bijeenkomst van de NAVO-Oekraïne Raad die vrijdag wordt bijeengeroepen, waaraan ook de Oekraïense president opnieuw zal deelnemen.